Düvaz Imam, Düvazde Imam da denir. Hazreti Ali'yle sonradan onun soyundan gelen On Bir Imam, On Iki Imam adini alir. Alevi edebiyatinda bu On iki Imamdan söz eden bir tür dogmustur. Bu konuda nefeslere << Düvaz Imam >> denir.
Din ve devlet baskanligi yani Imamlik, Alevilikle siki sikiya ilgilidir. Birinci Imam'dan sonuncu Imam Mehdi'ye gelinceye dek üç yüz elli yila yakin bir zaman geçmistir. Bu Imamlik isinden dolayi birçok tarihsel olaylar olmus, birçok kavgalar çikmis, yeni tarikatlar ya da mezhepler dogmustur. Büyük ayriliklara yol açmistir.
Peygamberimizin soyundan gelen bu muazzez zevati kisaca su sekilde siralayabiliriz:
1. Hazreti Ali(r.a): Hicret'ten önce dogmus, 63 yasinda sehid edilerek Necefte topraga verilmistir.
Birinci Imam Hazreti Ali, daha önce << Hz. Ali >> bölümünde verildigi icin Imam Hasan'dan baslayacagiz.
2. Hz. Hasan(r.a): Hicri 3. yilinda dogmus 50 yilinda Medine'de vefat etmistir. 13 evladi olmustur.
IMAM HASAN (A.S)
İkinci İmam Hz. Hasan (a.s) Hicretin üçüncü yılı Ramazan ayının on besinde dünyaya geldi. Babasi Hz. Ali, annesi Fatima’dir. Hz.Hasan, Resulullah’in, Hz.Ali’nin ve Hz. Fatima’nin terbiyesiyle büyüdü. Resulullah Hz. Hasan’I çok severdi. Resulullah: “Hasan ve Hüseyin cennet gençlerinin efendileridir” buyurmustur.
Hz. Hasan (a.s) Hz.Ali’nin sehadetinden sonra imam old. Imam olmasindan on ay geçmeden, Muaviye, saltanatini yayginmastirabilmek için, bir süre desiseler tertipleyerek, imama karsi çikti. Imam Hasan, kendi ashap ve komutanlarinin vefasizligi ve Müslümanlarin Ümeyyeogullarini iyi tanimamalari yüzünden ve ortamin da bir kiyama elverisli olmadigini görerek Muaviye ile belli sartlar üzerine sulh etti. Fakta Muaviya sartlarin hiç birine riayet etmedi ve böylece Ümeyyeoguhllarinin içyüzü yavas yavas ortaya çikmaya basladi. Sonunda Muaviye Imam Hasan’in varligini tahammül edemeyerek imami 47 yasinda iken hicretin 50. yili safer ayinin yirmi sekizinde zehirleterek sehit etti. Imam Hasan (a.s) Medine’de Baki mezarligina defnedildi.
İMAM HÜSEYIN (a.s)
Üçüncü Imam Hz. Hüseyin, Hicretin dördünçü yilinda Saban ayinin üçünçü gününde Medine’de dünyaya geldi. Babasi Hz. Ali (a.s), annesi Hz.Fatima’dir. Nakledilen bir çok hadise gore Hz.Muhammed (s.a.v)
ona özel bir ilgi gösteriyordu. Resulullah, onun dogum haberini aldiginda ve diger zamanlarda onun bogazindan ve dudaklarindan öptügü, agladigi ve bu çocugun azgin bir grubun eliyle sehit edilecegin haber verdigi, hadislerde nakledilmistir.
Hz. Hüseyin, Imam Hasan’in zehirlenip sehid edilmesinden sonra imam oldu.
Ilahi emir ve nehiylere itinasiz bir insan olan Muaviye’nin oglu Yezid’in
Müslümanlarin önderligine geçmesiyle islam kökten yok olmak ve saptirilma tehlikesiyle karsi karsiya kalmisti.
Hz.Hüseyin, böyle bir zatin Müslümanlara halife olusunun anlaminin ne oldugunu iyice biliyor ve buyuruyordu: “Eger islam ümmeti Yezid gibi bir önderin eline düserse islam’a veda etmek gerekir.
Hz.Hüseyin Müslümanlari bu büyük tehlike karsisinda uyarmak ve gelecek nesillere Yezid’in takipçilerinin yaptikalri seylerin islam’a baglanamayacagini anlatabilmek için kiyam etti ve Hicretin 61.yilinda Muharrem ayinin onuncu gününde Kerbela çölünde 72 yaraniyla birlikte sehid edildi. Bu kiyam, Müslümanlarda büyük bir uyanmaya vesile olarak islam’da büyük sapikliklarin meydana gelmesini önlemistir. Imam Hüseyin’in kiyamini müteakip bir biri ardinca olusan kiyamlar bunun en büyük delidir.
IMAM ZEYNÜLABIDIN (a.s)
Dördüncü Imam Hz. Zeynülabidin, hicretin 38. yilinda Cümad-es sani ayinin on besinde Medine’de dünyaya geldi. Babasi Hz. Hüseyin, annesi Iran Sahi Yezdgird’in kizi Sehrebanu’dur.Babasi Hz. Hüseyin(a.s) ve ashabinin sehid düstügü Kerbela vakiasinda, yeryüzünün masum imamsiz kalmamasi için, ilahi bir lutüf olarak hastalanm
is, savasa katilamamis ve böylece sag kalmistir.
Hz. Zeynülabidin (a.s) imam Hüseyin’in (a.s) hicretin 61. yilinda Kerbela’da sehid edilisini müteakip imam oldu. Hz.Zeynülabidin’in (a.s) imamlik dönemi, Ümeyyeogullarinin baski ve zulmünün en siddetli dönemine rastlar. Buna ragmen, babasinin sehadetindensonra esir olarak dolastirildigi sehirlerde, yaptigi konusmalarda Hz.Hüseyin’in (a.s) kiyaminin hedeflerini ve ugradiklari zulümleri açiklayarak halki uyarmis ve onlari Yezid’in Kerbela vakiasini olusturmakta elde etmek istedigi hedeflerin ters istikametine sevketmistir.
Hz.Zeynülabidin’in (a.s) dualarindan olusan meshur “ Sahife-I Seccadiyye” adli kitaba baktigimizda islam’in bütün siyasi, içtimai ve ferdi nizamlarini en güzel üslupla dua kalibinda dile getirdigini görüyoruz. Bu da en zor sartlarda bil e olsa zalimler karsisinda susmamanin gerektigini iyice göstermektedir.
Hz.Zeyn-ül Abidin (a.s) Hicretin 95. yilinda Muharrem ayinin yirmi besinde veya on sekizinde zehirletilerek sehit edildi. Kabri Medine’de Baki mezarligindadir.
IMAM MUHAMMED BAKIR (a.s)
Besinci Imam Hz.Muhammed Bakir (a.s), hicretin 57. yilinda Safer ayinin üçüncü Medine’de dünyaya geldi. Babasi 
Hz. Imam Seccad, annesi Hz. Imam Hasan’in kizi Fatima’dir. 38 yasinda imam oldu.
Imam Zeynülabidin, 35 yillik imamlk döneminde bir çok Sia topluluklari olusturmustu. Ama siyasi zulüm ve baski yüzünden Ehlibeyt mektebinin fikhi ve fikri temellerini açiklamaya firsat bulmamisti; Imam muhammed Bakir ve Imam Cafer Sadik döneminde zulüm ve baski otoritesinde meydan gelen zayiflama yüzünden, islam ilimlerini ögrenmek isteyen Ehlibeyt dostlari, her taraftan Medine’ye gelip çesitli islami ilimlerde imam Muhammed Bakir tarafindan yetistiriliyorlardi. Bu nedenle imama “Bakir-u Ulum” (ilmileri yaran) lakabini verdiler. Imam, hicretin 114 yili Zilhicce ayinin 7. günü sehid oldu. 57 yil yasadi. Imamet müddeti 19 yil sürmüstür. Kabri Medine’de Baki mezarligindadir.
IMAM CAFER SADIK (a.s)
Altinci imam Hz.Cafer Sadik (a.s) hicri 83 yili Rebi-ül Evvel ayinin 17. gününde Medine’de dünyaya geldi. Babasi imam Muhammed Bakir (a.s), annesi Kasim Ibn-I Muhammed Ibn-I Ebi bekr’in kizi “Ümmü Ferve”dir. 31 yasindayken imam oldu.
Hz. Imam Cafer Sadik (a.s) tarihin en hassas dönemlerinden birinde, yani Ümeyyeogullari saltanatinin çöküsü ve Abbasogullarinin babsa geçisi döneminde yasamistir. Imam Cafer Sadik (a.s) kendisine hilafet makaminca yöneltilen bütün teklifleri reddetti. Çünkü Abbasogullarinin hedefi de Ümeyyeoigullari gibi sadece kendi zalimane saltanatlarin pekistirmekti. Imam Cafer Sadik (a.s) bu geçis döneminde diger islami ilimleri yaydi. Ilmi tioplantilar düzenledi, genis ders halkalari zulüm otoritesinin zayiflamasindan en iyi sekilde faydalanarak, fikih ve olusturdu.Nakledildigine gore, yaklasik 4000 talebe bu meclislere katiliyor, degisik ilim ve marifet dallarinda ihtisas sahibi olmaya çalisiyorlardi. Imamiyye Sia’sinin fikhi bu imam tarafindan tedvin edilmistir. Bundan dolayi Ehlibeyt mezhebine, imam’a atfen “Caferi Mezhebi” denilmektedir.Imam Cafer Sadik (a.s) 65 yasindayken hicri 148 yilinda receb ayinin on besinde ya da sevval ayinin yirmi besinde zehirletilerek sehit edildi ve Medine-I Münevvere’de Baki mezarliginda defnedildi.
IMAM MUSA KAZIM (a.s)
Yedinci Imam Hz.Musa Kazim (a.s), hicri 128 yili safer ayinin yedisinde Mekke ve Medine arasinda olan Ebva
köyünde dünyaya geldi. Babasi Imam Cafer Sadik, annesinin adi Hamide’dir. 20 yasinda iken imam oldu.
Imam Musa Kazim (a.s) Müslümanlara islam’in hakikatini açiklayarak, onlara zalim yöneticilerden uzak durmayi emrediyordu. Abbasi halifilerinden olan Harun Resit, imamin Müslümanlar arasindaki etkisinden dehsete kapilarak, devletin güvenligini korumak adiyla, gerçekte ise kendi egemenligini korumak için imami yakalatip gizlice Medine’den Bagdat’a getirterek zindana atti. Zalim yöneticiler Imamin da kendileri gibi maddi ve sehevani meselelerden etkilenecegin sanarak sarayla iliskisi olan kötü bir kadini Imami etkilemek için o hazretin bulundugu zindana gönderdiler. O kadin Imamin ona hiç bir surette teveccüh etmedigini ve Allah karsisindaki huzu ve husuunu, razu-niyazini sürdüdügünü görünce, o da tövbe etti.
Imam’in hapiste de halk içersinde etkisinin yogunlastigini anlayan Harun, o Hazret’in hayatta kalmasini tahammül edemeyerek, bir Yahudi olan Sindi Ibn-I Sahik’in yönettigi bir hapise intikal ettirilmesini ve orada zehirletilerek sehid edilmesini emretti. Sonunda 55 yasindayken hiciri183 yili Receb ayinin yirmi besinde Bagdat’ta söz konusu zindanda sehit oldu. Kabri, Bagdat’in yakininda olan Kazimeyn sehrindedir.
IMAM ALI RIZA (a.s)
Sekizinci Imam Hz. Ali Riza (a.s) hiciri 148 yilinda zilkade ayinin 11. günü Medine’de dogdu. Babasi imam Musa Kazim (a.s), annesi isi Necme’dir. 35 yasinda iken imam oldu.
Abbasi sultanlarindan olan Me’mun, halkin ilgisini toplayabilmek için Medine’de bulunan Imam Riza’yi Horasan ‘a davet etti. Görünürde imam’a çok ihtiram gösteren Me’mun, hilafeti de ona teklif etti. Oyunlarin farkina varm imam, Me’mun’la babasinin cinayetlerinin mesuliyetini Kabul etmeyerek bu teklifi reddetti. Daha sonra Me’mun, imam’a veliahtlik teklif etti ve on baska bir seçenegin bulunmadigini bildirdi. Imam, memleket ve devlet islerine müdahale etmemek sartiyla bu teklifi Kabul etti.
Imam Riza (a.s) büyük ilim sahibi bir sahsiyetti. Bu yüzden “Al-I Muhammed’in alimi” diye ün yapmisti. O zamanda mevcut dinlerin temsilcilerini Horasan’a davet eden Me’mun, Imam’la münazara meclisleri tertiplerdi. Imam onlari bizzat kendi delilleriyle susturudu. Imamin, halkin kalplerine yer eden sevgisi gittikçe fazlalasiyordu. Günün birinde Me’mun, Imami Bayram Namazi kildirmakla görgevlendirdi. Imam bu teklifi Kabul ederken ceddi Resulullah gibinamaz kildiracagini sart kostu. Bayram günü sade bir elbise veyalin ayak, sehir disina namaz kilinacak yere giderken, halkin sevgi gösterisi ve tezahüratiyla karsilasti. Süslü elbiselerle, binekler üzerinde, Bayram Namazi yerine kadar imama refaket edecek olan devlet adamlari, hallkin imama gösterdigi ilgi karsisinda ne yapacaklarini sasirdilar ve Me’mun, oyunlarinin tutmadigini ve imamin kalplerdeki sevgisinin gün geçtikçe arttigini hisedince, buna tahammül edemeyip Hicri 203. yilininsafer ayinin sonuncu günü imami 55 yasinda iken zehirleyerek sehit etti. Mübarek nasini Tus sehri yakinlarinda bir yere defnettiler. Su anda Meshed Sehri olarak taninmakta olan bu yer, imamin asiklarinin ve dostlarinin ziyaretgahi olmustur.
IMAM MUHAMMED TAKI (a.s)
Dokuzuncu imam Hz.Muhammed Taki (a.s), hicri 195 yili receb ayinin onunda ya da ramazan ayinin on dokuzunda Medine’de dünyaya geldi. Babasi Hz. Imam Riza, annesinin adi ise Sebike’dir.
Imamet makamina eristiginde yasi küçüktü; fakat ilimde öyle bir mevkiye sahipti ki, halkin dini sorunlarinin hepsini halledebiliyor, sinamak için kendisine yöneltilen çok zor dini meselelere iyice cevap veriyordu.
Hz.Imam Muhammed Taki (a.s) çok takvali ve cömert oldugu için “Taki” ve “Cevad” lakablarini aldi.
Hicri 220 yilinda Abbasi Halifesi Mu’tasim, Hz. Imam Cevad’I Medine’den Bagdat’a getirtti ve ayni yilini zilkade ayinin son gününde Bagdat’ta zehirlettirerek sehit etti ve ceddi imam musa Kazim’in yanina defnedildi.
IMAM ALI NAKI (a.s)
Medine’de hiciri 212 yilinda dünyaya gelen Imam gelen Imam Ali Naki , genç yasinda iken babsini kaybetti. Yasadigi dönem, Abbasi halifelerinden sirasiyla Me’mum, Mu’tasim, Vasik, Mutevekkil, Muntasir, Müstain ve mu’tezz’in basta olduklari dönem rastlar.
Mütevekkil’in medine valisi, Imammin halk arasindaki itibar ve sevgisinden dogabileck muhtemel tehlikelri Mütevekkil’e bildirdi. Mütevekkil, Imami gözaltinda bulundurabilmek için onu hilafetin merkezi olan Samerra Sehri’ne gelmeye zorladi. Hatta defalarca Imamin evi Mütevekkil’in emriyle aratilmisti. Ehlibeyt’e karsi düsmanlik gütmek yönünden Abbasi Halifeleri arasinda Mütevekkil ön sirayi alir. O açikça Hz. Ali’ye (a.s) küfür eder ve eglence meclislerinde soytarilarina Hz. Ali’yi taklit ettirir ve eglenirdi. Onun emriyle Hz. Hüseyin’in türbesi tamamen yiktirildi.
Müslümanlarin beyt-ül malindan sorumsuzca harcamalarda bulunan Abbasi halifeleri, Allah’in ahkamini da geregince tatbik etmiyorlardi. Bu durum karsisinda Ehlibeyt Imamlari ise Müslümanlari uyararak onlarin zalimleri karsi durmalarini ve Islam ahkamini müdafaa etmelerini istiyordu. Imamlarinin bu çalismalarindan tedirgin olan Abbasi halifesi Mü'tezz sonunda İmam Ali Naki'yi 254 hicri yılında 42 yaşında zehirleterek şehit etti. Mezarı Samerra şehrindedir.
İMAM HASAN AKSKERİ (a.s)
On birinci İmam Hz. Hasan Askeri (a.s), hicri 232 yılı rabi-üs sani ayınm sekizinci ya da dördüncü günü Medine’de dünyaya geldi. Babası, İmam Ali Naki, annesi isi Hadis’dir. 23 yaşında imam oldu. İmam Hasan Askeri (a.s), değerli babası gibi Samerra şehrinde askeri bir bölgede gözaltına alınmıştı. Bu yüzden de Askeri lakabıyla anılmıştır. Değerli ömrünün bir müddetini de zindanda geçirmiştir. Halk, serbestçe o hazretle görüşüp ilminden yararlanamadığı halde ondan çok değerli hadisler naklolunmuştur.
İmam Hasan Askeri (a.s), 28 yıl yaşadıktan sonra hicri 260 yılında rebi-ül evvel ayının sekizinde Samerra’da zehirletilerek şehit edildi ve mübarek naşı aynı şehirde defnedildi.
İMAM MEHDİ’NİN (a.s) HAYATI
On birinci İmam Hasan Askeri’nin oğlu olan İmam Mehdi (a.s), hicri 255 yılında şaban ayının 15’nde Samerra şehrinde sabah vakti dünyaya geldi. İsmini “Muhammed” koydular. Annesinin adı, Nergis’dir. İmamın doğuşu, halkın çoğundan, özellikle Abbasi casuslarından gizli ttuluyordu. Çünkü, on ikinci imamın kıyam edeceği ve bütün zalimlerin hükümetine son vereceği Hz.Resulullah (s.a.v) tarafından müjdelendiği için, Abbasi Saltanatı endişe içerisndeydi. Bu yüzden imamın yok edilmesi için planlar tertipliyorlardı. Babaları hayatta iken, yalnızca imamı samimi dostu olan Şiiler ziyaret edebiliyorlardı. Babalarının şahadetinden sonra Abbasi Saltanatı, imamın öldürülmesi için çaplı bir harekete girişti. Allah da onu halkın gözünden uzaklaştırdı.
İmamın hayatını iki döneme ayırmak mümkündür.
1- Gaybet-I Suğra (küçük gizlilik dönemi)
2- Gaybet-I Kübra (büyük gizlilik dönemi)
Birinci gaybet döneminde temiz ve pak yaratılışa sahip bazı kimseler İmam tarafından, “vekalet” ve “niyabet” makamına tayin edildiler. Bu vekiller, Şiilerin sorularını Hz. Mehdi’ye (a.s) ulaştırır ve Hazret’in yazdığı cevap ve tavsiyeleri “tevki” adıyla halkın istifadesine sonuyorlardı. Bu sefirlerin isimleri şöyledir:
1- Abu Amr Osman b.Said
2- Ebu Cafer Muhammed b. Osman
3- Huseyn b. Ruh
4- Ali b. Muhammed
Dördüncü sefir olan Ali b. Muhammed’in vefatı ile İmamın tarafından özel olarak belirlenen niyabet makamı da kalkmış oldu ve imam’la dolaylı olarak irtibat kurma yolu da kapanarak Gaybet-I Kübra dönemi başladı.
Hicri 328 yılından itibaren başlayan Gaybet-I Kübra ile artık hiç kimse imamın bulunduğ uyerden haberdar değildir. İmamın gerek görüşmelerinde ve gerekse yazmış olduğu tevkilerinde söylediği derin manalı sözlerbu dönemdeki meselelere ışık tutmaktadır. Bu buyruklar gereğince onun takipçileri bu dönemde ehlibeyt İmamları’ndan hadis nakleden fakihlere uyarlar. Gaybet-I Kübra döneminde bu fakihlerin taşıdıkları vazifeye “niyabet-I amma” (genel naiplik) denir. Bu esasa göre şartları haiz fakihler, taklid merciii yani şer’I hükümlerde fetvalarına uyulması gereken kişilerdir. Yine bu esastan yöneticilik makamının da fakihe ait olduğu anlaşılıyor.
Imamın dünyaya gelişinden bu güne kadar bin yılı aşkın süre geçmiştir. Bu zaman boyunca aşıkları, büyük bir coşku, aşk ve samimiyetle onun zuhurunu beklemekteler. İnşallah o büyük kıyam dönemi en kısa zamanda başlar. Bütün dünyanın, zülmet ve karanlıklardan sıyrılarak adalet ve nurla dolmasını dileriz; O günün ümidiyle…
